Աթենական երկրի չնաշխարհիկ բույն էր Սալամիս կղզին,
ուր մուսաները հանգրվանում էին շքեղ հանդեսներով.-
դրա՜խտ եզերք էր, ու սատանան էր նաեւ հրապուրված
նրա թովչանքով:-
Անհաշտ մեգարցիք ախոյանաբար զավթեցին մի օր
սրտիկը երկրի
եւ մխեցին էնտեղ իրենց դրոշներն արնականաչ…
Պի՛ղծ էին Աթենքի օլիգարխները - վախկո՛տ, կաշառու՛ն,-
նրանք միաձայն օրենք թխեցին՝ հրաժարվելով կղզուց հայրենի,
հռչակագրեցին, որ աթենացիք չհիշատակեն անունն Սալամիս,
մահապատիժ էր սպառնում հանդուգն զանցառուներին:
Բայց սանձեր չկան աստվածաշնորհ պոետների համար,
ըմբոստներն արդար չեն խղճահարվում սպառնալիքից -
խենթորեն են նրանք մաքառում հանուն վսեմ երազանքի:-
Եվ Սոլոնի ձայնը ագորայում հնչեց հրաշագործ բասով,
ինչպես վայելուչ է Հայր-պոետին եւ Պոետ-մարտիկին,-
գեղափայլ խոսքով նա ամենեցուն գոչեց լիասիրտ.
«Գնա՛նք Սալամիս, եղբայրներ ու քույրեր,
եւ անձնուրաց կռվենք վասն մեր սուրբ կղզու,
վանե՛նք մեզնից հեռու էս խոր անարգանքն ու ամոթը խիստ»:
Եվ ազնվահոգի աթենացիք ելան ընդդեմ զավթիչների -
արհամարհելով օրենք ու պատիժ,
լեցուն՝ պատվական անվեհերությամբ:-
Շուտով Սալամիսում վերստին բնավորվեց
աթենական վեհ ու ազատածին ոգին,
եւ Օլիմպոսում ցնծացին բոլոր աստվածները:
(Սոլոն - հունաց խիղճ, նախապապ երգիչ,
քո ձայնն եմ լսում էս ներկահալած ժխորների մեջ,
թույլ տուր խոսքերդ կրկնեմ տարաբախտ Արցախիս սիրուն,
ուր ոսոխն է անտ ժրանում փութով,
ում անունը սեւ խարան է հիմա
ուրացողների ճակատներին քար):
Օ՜ Սոլոն, Սոլոն, քո սերն առավել զորեղ-գեղեցիկ էր
հայրենիքի հանդեպ, քան բուն Սալամիսը,
բայց դու գիտեի՜ր - առանց հայրենի մի կտորի՝ ինքդ
մատաղի գառ ես կամ՝ հավքի փետուր,
եւ մատաղ է ինքը՝ Աթենքն աստվածատուր:
12.04.2025
Հրանտ ԱԼԵՔՍԱՆՅԱՆ
Հ.Գ.
Սոլոն (635-560 մ.թ.ա.) – հույն բանաստեղծ եւ քաղաքական գործիչ: Նրա հեղինակած օրենքները եղան այն հիմքը, որի վրա զարգացավ աթենական դեմոկրատիան:
Հայրենակիցների շրջանում ուներ մեծ հայրենասերի համբավ:
Սոլոնի սխրանքի մասին համառոտ կարող եք կարդալ այստեղ. «Անտիկ, միջնադարյան եւ Վերածննդի գրականություն», Երեւան, «Արեւիկ» հր., 1990, էջ՝ 762: